Arno Huibers zit 35 jaar in het vak. Om zichzelf én zijn publiek te trakteren, heeft hij het afgelopen jaar gewerkt aan de voorstelling ‘De clown voorbij’. Daarin kijkt een oudere clownsacteur terug op zijn leven en blikt vooruit. Hij overdenkt de keuzes die zijn leven hebben beïnvloed. “Ik geef het vorm met autobiografische elementen, maar je kunt veel vertalen naar je eigen leven.”

Eindhoven - “Wie is nou die vent achter die clown, zijn leven, de keuzes, wat laat hij ervoor.... Als je voorbij de clown wilt kijken, moet je komen”, nodigt Arno Huibers (62) uit. Onlangs las hij een oude recensie: ‘heeft de naïveteit van de jonge Chaplin’. Hij moet er nu om lachen. “Dat jonge is er wel vanaf, dat besef ik wel. Er zijn genoeg artiesten die nog amechtig in de publiciteit proberen te komen, waarvan ik denk: bestaan zij nog. Dan heb je het over grote namen, maar hoeveel mensen zijn er niet, die het gevoel hebben dat zij altijd moeten doorgaan. Er is geen aandacht en publiek meer voor. Ik besef heel goed, dat ook ik nog maar vijf of tien jaar heb als acteur.” Met die gedachte en dat besef heeft Huibers de voorstelling De clown voorbij gemaakt. “Daarin kijk ik deels terug, wat heb ik allemaal neergezet, wat zijn mijn keuzes geweest, ten koste van wat en hoe ben ik eigenlijk tot die clown gekomen.”

Omweg

Huibers vertelt dat hij vorig jaar een klasgenoot van de lagere school tegenkwam. Die zei dat hij het clowneske vroeger ook al had. “Voor mijn gevoel was ik daar toen helemaal niet mee bezig. Ik ben de clown juist met een omweg tegengekomen.” Hij koos voor een studie aan de pedagogische academie en ging werken als onderwijzer op de woonwagenschool. “Daar kwam ik er achter dat wat ik had geleerd, totaal niet aansloot bij die kinderen.” Om hen beter te kunnen onderwijzen, volgde hij een studie drama aan de academie voor expressie (de huidige Hogeschool voor de Kunsten). “De bedoeling was om met die creativiteit les te gaan geven op de woonwagenschool.” Op de academie kwam hij echter in aanraking met een clownscursus. Hij is nooit meer teruggegaan naar het onderwijs. Huibers werkte zelfs al drie maanden in het circus toen hij afstudeerde.

Keuzes

“Dat bedoel ik met keuzes. Ik maakte als zeventienjarige de keuze voor de pedagogische academie, terwijl ik eigenlijk was ‘voorbestemd’ om het makelaarskantoor van mijn vader over te nemen. Dat was althans de verwachting. Dat heb ik niet gedaan, maar ik heb ook nooit echt ergens besloten: ik word clown.” De oudere acteur in zijn voorstelling kijkt naar de momenten waarin die keuzes zijn gemaakt. Huibers noemt het moment van de brief die hij van zijn vader kreeg. “Die maakte nogal indruk, maar achteraf is die brief juist heel belangrijk geweest in mijn keuze voor het circus. Het gaf me plots een enorme vrijheid. Nu kan ik zeggen dat die brief een enorm cadeau is geweest.”

Bepalende momenten

“Het gaat erom, dat er momenten in je leven zijn, die bepalender zijn dan je in eerste instantie in de gaten hebt. Pas later, wanneer je erop terugkijkt, besef je dat.” Zo schetst hij de ontmoeting met een Italiaanse clown. “Voordat ik naar Rome ging om daar te werken, zag ik een film over een oude, Italiaanse clown, die me enorm raakte. Prachtige clownerie en zo klassiek. Stel je voor dat je zo iemand kan ontmoeten, vroeg ik me af. Eenmaal in Rome staat er op een onverwacht moment die man voor me. Hij blijkt al meerdere keren naar dat circus te zijn gegaan om juist mij te ontmoeten. Zo geweldig. Het gaf me zo’n impuls.”Het bevestigde voor Huibers dat hij op een goede manier bezig was, dat hij werd erkend en herkend. “Het zijn van die kleine gebeurtenissen die voor mij heel belangrijk zijn. Dat kan ik ook nu pas nu zeggen, nu ik erop terugkijk, want op het moment was het een leuke gebeurtenis.”

De clown voorbij

De clown voorbij is geïnspireerd door Krapp’s last tape van Samuel Beckett. De Britse toneelschrijver schreef een verhaal over een man die bij zijn bandrecorder opnamen terug luistert, die hij ieder jaar op zijn verjaardag heeft ingesproken. “Dat uitgangspunt heeft mij en regisseur Geert Niland op het spoor gezet om een oude clown te laten terugkijken op zijn leven”, licht Huibers toe. De voorstelling geeft ook een blik vooruit, wat komt er nog of niet meer. “Het is best een pittige voorstelling. Niet de vrolijkheid die een clownsvoorstelling normaal heeft. Doordat ik vooruit kijk, schets ik een desolaat beeld, op een mooie manier, met fragmenten, dans, projectie. De hele ruimte wordt gevuld, als een soort bubbel. De clown voorbij geeft tegelijkertijd een inkijk in mezelf, in mijn eigen wereld. Visueel is er veel te zien.” Deels is hij zelf de oude clownsacteur. “Er zitten autobiografische elementen in, maar het thema is universeel. Wie de openheid van kijken heeft, kan het vertalen naar zijn eigen leven.”

Bewegingstheater

Hoewel de meeste mensen Arno Huibers kennen als clown, is De clown voorbij vooral bewegingstheater. “Er zit wel een clownsact in. Ik kijk immers terug op mijn circusperiode, maar deze voorstelling is écht anders.” Het is een intensief proces geweest. Hij denkt dan ook dat een soortgelijke voorstelling er niet meer komt. “Nee, maar hierna komen er weer clownsvoorstellingen, ook voor kinderen.”De clown voorbij is in maart en april te zien in Arno’s Theater. “Dat is toch geweldig, een voorstelling die alleen in je eigen theater te zien is, in mijn eigen achtertuin, het maakt me ontzettend gelukkig.”