Eindhoven is booming. In een relatief korte tijd heeft de stad met de komst van nieuwbouwprojecten, appartementencomplexen en woontorens een ware metamorfose ondergaan. Met nog een flink aantal nieuwbouwplannen in het verschiet wordt serieus werk gemaakt van stadsvernieuwing. Dat Eindhoven in een rap tempo verandert, is voor Stichting Eindhoven in Beeld reden geweest om samen met uitgeverij Lecturis de verschillende stadsdelen onder de loep te nemen.
Door Rob Weekers
In zeven boeken over de stadsdelen van Eindhoven, allen beginnend met de titel ‘Met het oog op…’, wordt de focus gelegd op de recente ontwikkelingen en veranderingen van om en nabij de afgelopen 25 jaar. De eerste twee delen, over Woensel-Zuid en Stratum, hebben het licht gezien, en zijn vanaf maandag 18 november te koop in de boekhandel.
25 strekkende meter
In de kantoorruimte van Eindhoven in Beeld zijn medeauteurs Henny van Laarhoven en Rob van Brunschot aangeschoven om een toelichting te geven op de reeks over de verschillende stadsdelen. “Kijk, we hebben hier 25 strekkende meter aan boeken die Eindhoven als onderwerp hebben”, zegt Henny als ze wijst naar boekenplanken die gevuld zijn met naslagwerken over de Lichtstad. “Daar komen dus zeven nieuwe delen bij!”
Nieuw ijkpunt
De vraag rijst dan ook: wat voegt de nieuwe reeks boeken toe? De auteurs zijn van mening dat er ruimte is voor een nieuwe benadering. “Juist vanwege al die veranderingen en wat er nog staat te gebeuren in Eindhoven, is het onze insteek om een momentopname te maken, een soort van nieuw ijkpunt”, licht Rob toe. “Een beeld van een stad in verandering, als het ware. Daarbij hebben we uiteraard aandacht voor de historische context, maar nemen we nadrukkelijk het heden als uitgangspunt.”
De beschrijvingen van de stadsdelen met hun wijken en buurten met soms grote, soms kleine veranderingen die hebben plaatsgevonden, worden in de boekenreeks in een historisch kader geplaatst, en gelardeerd met verhalen van bewoners. Een flink aantal foto’s maakt het geheel compleet. Rob: “We pretenderen niet volledig te zijn, wél om een zo goed mogelijk beeld te schetsen.” Henny: “Met die blik gingen we de hele stad door. Een flinke klus”, verduidelijkt ze.
Fascinerend
Waarom ziet een buurt eruit zoals hij is? Het is een van de vragen die de schrijvers willen beantwoorden. In de zeven boeken komen alle 109 buurten van de stad aan de orde. Rob: “Hoe zag een specifieke plek er in het verleden uit? Wat is er veranderd?” Als voorbeeld haalt de auteur de Frankrijkstraat in Woensel aan, waar honderd jaar geleden een nieuwe lagere school verscheen, de katholieke Paulusschool. Door de vergrijzing en gebrek aan leerlingen werd de school gesloten, en afgebroken. Nu staat er op die plek de islamitische basisschool Tariq Ibnou Zayid. Rob: “Ontwikkelingen in de samenleving aan de hand van een gebouw, dat is toch fascinerend?”
Andere blik
Henny beaamt dat. “Door te werken aan de boeken ben ik met een andere blik naar de stad gaan kijken.” Rob: “We hopen dat dit ook voor de lezer gaat gelden. We leven in een hartstikke interessante tijd waarin veel gebeurt. Natuurlijk, dat heeft ook een keerzijde. Zo zijn er in Eindhoven helaas veel oude gebouwen verdwenen. Je kan ook zeggen: er is heel veel bijgekomen wat de moeite waard is. Dat maakt het juist interessant. Het is maar net hoe je er naar kijkt.”
Kerken
Henny hield zich als onderdeel van het schrijversteam voor een belangrijk deel bezig met de kerken in Stratum. “Daar zijn er flink wat van verdwenen”, zegt ze. “Neem nou de Tivolikerk aan de Heezerweg, voor veel mensen was het een belangrijk herkenningspunt en ontmoetingsplek in de buurt. Daar laten we mensen die in de omgeving van die kerk zijn opgegroeid ook over vertellen.” Rob, vrij naar schrijver Geert Mak: “Hoe god verdween uit Stratum.”
Met de nieuwbouw die in de plaats van de Tivolikerk is gekomen, heeft de architect rekening gehouden met de vorm van het voormalig kerkgebouw. Rob: “Dat maken we aan de hand van beelden inzichtelijk. Daar zijn in de stad wel meer sprekende voorbeelden van, zoals bijvoorbeeld het Veemgebouw op Strijp-S.” Henny: “In delen van de stad is er juist niet zo heel veel veranderd, dat heeft ook wel iets.”
Dynamiek
In Woensel-Zuid is er juist geen gebrek aan dynamiek. Een voorbeeld zoals wordt omschreven in ‘Met het oog op…Woensel-Zuid’ is de nieuwbouw tussen het zorgcentrum Brunswijck en het nieuw busstation. Links daarvan werd in de loop van de uitbreiding van Woensel het Catharina Ziekenhuis gebouwd, maar aan de rechterkant, op de hoek van de Montgomerylaan en de Winston Churchilllaan, liet de bebouwing heel lang op zich wachten. Pas in 2008 werd hier De Grijze Generaal gebouwd, een appartementencomplex met zorgvoorziening. Zeer recent werd het laatste onderdeel opgeleverd: gebouw De Majoor.
Rob: “Vroeger liep de oude Woenselsestraat diagonaal door dit gebied. Die straat is verdwenen: alle oude huizen werden gesloopt, alleen een oude treurwilg bleef staan. Die heeft de bouwwerkzaamheden overleefd en wordt ook in zijn nieuwe stenige omgeving elk voorjaar weer groen. In 2030 wordt de boom 100 jaar oud. De Grijze Generaal rond een oude treurwilg: op deze plek zijn een recente verandering en een stukje geschiedenis in één blik gevangen.”
Meer informatie, ook voor boekbestellingen, is te vinden op: