Dat het al jarenlang niet best gaat met de bijenpopulatie in ons land zal voor veel mensen een ver-van-mijn-bed show zijn. De insecten, waar je helemaal niet bang voor hoeft te zijn, zijn van groot belang voor de bestuiving van gewassen.

Door Johan Verlouw

Dus voor een fatsoenlijke oogst van aardappels, aardbeien, tomaten zijn de bijen cruciaal. Een tekort aan bijen kan dus heel vervelende gevolgen voor onze gewassen in de toekomst hebben. Belangrijk om ons bijenvolkje vooral te koesteren. Op een simpele manier kan iedereen een steentje bijdragen aan het in stand houden van deze nuttige insecten.

Populatie daalt snel

In Nederland bestaan zo’n 360 bijensoorten, waarvan de helft bedreigd wordt. Dit voorjaar werden er weer minder bijen geteld. De dalende populatie van de bijen wordt dus echt een serieus probleem als we niet uitkijken. Maar liefst zeventig tot tachtig procent van de gewassen die we eten worden door de bijen bestoven. Indirect komt de voedselproductie in gevaar. Bijen houden vooral van bloemen en daar zit voor een groot deel het probleem. We zien steeds minder bloemen, zowel bij de gewassen als in onze (sier)tuin. Zo zijn er steeds minder verschillende gewassen in de landbouw, gaan bijen dood door de pesticiden en door milieuvervuiling. Ook de klimaatverandering en onze betegelde tuinen komen de populatie niet ten goede. De laatste jaren is ook de Aziatische hoornaar een geduchte tegenstander voor de bijen.

Het werk van de imker

Maud Boelaars uit Raamsdonksveer heeft een eigen moes- en siertuin waar ze vanaf het voorjaar veel tijd in doorbrengt. Daar komt ook haar interesse voor bijen vandaag. Om haar kennis over het bijenvolkje te vergroten heeft Maud een tijdje met een imker meegelopen. “Ik vind bijen mega interessant om hun samenwerking. Een bijenvolk bestaat uit duizenden bijen en wordt, door een imker, gezien als één organisme. Ze werken in prachtige harmonie samen, hebben allemaal hun eigen taak en dat allemaal op een heel klein oppervlak. Indrukwekkend hoe dit werkt.

“Het werk van een imker is, in mijn ogen, een balans tussen de natuur haar werk laten doen en soms een beetje ingrijpen. Als een bijenvolk actief wordt na de winter is het fijn als de werksters ook daadwerkelijk aan het werk kunnen, nieuwe bijenramen kunnen uitgebouwd worden tot allemaal kleine broedkamertjes waar de koningin, als ze bevrucht is, eitjes kan leggen. Als imker zorg je voor deze ramen.” Maud zorgt elk jaar dat in de tuin een bijenmengel van fleurige bloemen wordt gezaaid. Ook zorgt ze dat ze zakjes met zaadjes op voorraad heeft voor geïnteresseerden om de tuin bij vriendelijker te maken. “Zorg bij hitte dat er altijd wat water is te vinden voor de bijen.”

Ook kritisch

Ook Ronald van Bruchem uit Well is gefascineerd door het bijenvolkje maar zet vraagtekens bij het nut van het werk van de imker. “De bijen van een imker halen de nectar bij ‘de buren’ en daar zit het probleem. Een imker met 25 kasten beheert zo’n één miljoen bijen. Die zorgen weer voor zo’n 1000 kg honing. De honing wordt verkocht, maar de imker moet hiervoor ook kosten maken. Dus uiteindelijk is de natuur ontzettende veel nectar kwijt om de kosten te dekken en misschien een klein beetje winst voor de bijenhouder te maken. Van Bruchem pleit ervoor om de natuur veel meer zijn eigen gang te laten gaan want veel bijen betekent ook veel Aziatische hoornaars. “Natuurlijk gaan we het niet redden met kleine siertuintjes om de honingbijen te redden. Er moeten akkers vol gezonde bloemen gezaaid worden.”

Zelf doen

Al met al staat de bijenpopulatie onder druk en daar moeten we serieus mee omgaan. Iedereen met een eigen tuin(tje) kan een klein beetje bijdragen aan het behoud van de honingbij. Zorg voor voldoende bloemen vanaf het voorjaar tot het najaar, maai je gras wat minder vaak, leg een bloemborder aan. Plant bloembollen of kies voor inheemse struiken en bomen die veel bijen aantrekken. Ook in je moestuin, kruidentuin, op je balkon of op een groendak kan je heel wat doen om onze wilde bijen te helpen. Ook een bijenhotel is simpel te maken en staat gewoon leuk in de tuin. Zorg bij heel warme dagen dat de bijen water kunnen drinken. Waar wacht je op?