JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Pareltje uit het Archief

Hoe het licht doofde bij kaarsenfabriek Borrenberg

De oorkonde uit 1969 uit het archief van de Sint-Catharinaparochie.

De oorkonde uit 1969 uit het archief van de Sint-Catharinaparochie.

De mensen van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) nemen regelmatig een duik in het rijk gevulde archief om er mooie pareltjes op te vissen. Deze keer aandacht voor de kaarsenfabriek en wasblekerij Borrenbergen, die in het verleden hoogtijdagen kende rond Pasen.

Het christelijke Hoogfeest van Pasen staat de laatste jaren steeds meer in de belangstelling. Dit is te danken aan de groeiende populariteit van de Matthäus-Passion. Het oratorium van J.S. Bach vertelt in 2,5 uur het lijdens- en sterfverhaal van Jezus Christus. In Eindhoven wordt de Matthäus-Passion sinds 1948 uitgevoerd door het Philips’ Philharmonisch Koor.

Ondanks opvoeringen van de Matthäus-Passion en het tv-spektakel The Passion is van het paasfeest pas echt sprake als de door de pastoor gewijde paaskaars is ontstoken. Dat gebeurt in de paaswake, de kerkdienst waarin de herrijzenis van Jezus wordt herdacht. De paaskaars staat daarin symbool voor het licht van Christus, die het duister, ofwel het kwaad, overwon. Een paaskaars is niet zomaar een kaars. De kaars is behalve groot, rijk versierd met een groot kruis en het jaartal. De Griekse letters Alfa en Omega, symbool voor de almacht van God, completeren de kaars.

Oorkonde

Het archief van de Eindhovense Sint-Catharinaparochie herbergt een bijzondere oorkonde uit 1968 waaruit blijkt dat in dat jaar de in de Catharinakerk ontstoken Paaskaars niet alleen omwille de herrijzenis van Onze Lieve Heer werd ontstoken. Daar waren meerdere redenen voor: De opening van het Nederlands Pastoraal Concilie (een experiment in nieuwe gezagsstructuren die noodzakelijk werden geacht voor een relevante kerk in de moderne tijd), de benoeming van kapelaan Donkers en voor pastoor-deken Kaal. Dit alles in het jaar ná het eeuwfeest van de ‘Katrien’.

Rijke Roomse Leven

Zeer waarschijnlijk was deze Paaskaars ook nog eens van Eindhovense makelij. In de Vondellaan bevond zich namelijk kaarsenfabriek en wasblekerij Borrenbergen. De geschiedenis van deze kaarsenfabriek gaat terug tot 1886. In dat jaar gaat G. Borrenbergen, met een startkapitaal van 5.000 gulden, als kaarsenmaker aan de slag. Het ambacht had hij geleerd in het Belgische Hamont. Al spoedig begint hij met de verkoop van kaarsen, voornamelijk aan pastoors in de regio. In 1887 en enkele kapitaalinjecties later wordt begonnen met de bouw van een kaarsenfabriek. De aannemingssom voor deze fabriek bedraagt 1.775 gulden. De start is moeizaam, vanaf 1889 gaat het echter steeds beter. De fabriek liftte als het ware mee op het Rijke Roomse Leven. Nieuwe parochiekerken en ook kloosters schoten als paddenstoelen uit de grond. Ze vormden de belangrijkste afnemers van waskaarsenfabriek Borrenbergen.

Eind jaren ‘60 zijn de hoogtijdagen van het Rijke Roomse Leven voorbij. In 1970 dooft letterlijk en figuurlijk de vlam bij kaarsenfabriek Borrenbergen. De productie van kaarsen wordt stopgezet. Het bedrijf moet plaatsmaken voor een parkeerterrein.