In het ouderlijk huis van Gerdien Hartzuiker-Kooijmans (61) stond een kast. Met daarin een smalle, kartonnen doos. Deze mocht zij nooit openmaken, bezwoer haar moeder Ien. Toen zij overleed in 2002, ging de doos open. Daarin stond haar verhaal, zelf opgeschreven, vanaf de gevangenschap door de Duitsers en haar vrijlating 8 maanden later. Nicht Peterine Kooijmans (56) brengt het verhaal op 8 mei in de levendige vertelling ‘Ien’.

EINDHOVEN - Ien van Rossum du Chattel zat in het verzet tijdens de bezetting. Het afluisteren en verspreiden van militaire berichten, dat werd haar ten laste gelegd. Zij belandde in 1943 op 23-jarige leeftijd in het gevang. Ook haar vader werd vastgezet op dezelfde verdachtmaking. Kamp Vught was een van de plekken waar ze gedetineerd werd, naast Amsterdam en Utrecht “Ze raakte steeds meer in zichzelf gekeerd, hoe ouder ze werd”, vertelt haar dochter Gerdien. “Toen dachten we steeds vaker, ‘zou het met de oorlog te maken hebben’?” De doos en de documenten, die een sluier oplichtten over een verleden waar ze niet over sprak, zijn authentiek nagemaakt voor de vertelling. Ien was gelovig en lid van de wijkgemeente Woensel-West. Ze heeft één keer gesproken over haar detentie, tijdens een bijeenkomst van de vrouwenvereniging. “Ze schreef aan het einde van haar verhaal: ‘als je vragen hebt, stel ze dan’, zegt Gerdien. “Nou, ik had een boel vragen toen.” Haar nichtje Peterine Kooijmans ging later op zoek naar antwoorden. En vond deze onder meer bij het NIOD, het Nederlands Instituut Oorlogsdocumentatie en Kamp Vught. “Daar vielen veel dingen op hun plaats. Ik kon een goed beeld vormen van de omstandigheden waarin zij moet hebben geleefd.” De voeten van Ien waren problematisch, door haar naaste omgeving werd gedacht werd aan een natuurlijke handicap. Dat bleek niet zo te zijn. Ien wist het tot haar overlijden te verbergen “Toen ze in Vught woonde, moest ze meerdere keren per week te voet naar ‘s-Hertogenbosch om daar in de gasmaskerfabriek te werken. Ze liep op houten klompen die te klein waren, twintig kilometer heen en daarna terug. Dat heeft haar voeten doen vergroeien.” Gerdien weet nu dat de oorlog haar moeder gevormd heeft. “Iedereen had in die tijd een oorlogsverleden, zei ze destijds. Daarom sprak ze er niet over. Iedereen was op een of andere manier geraakt door die jaren. Ik heb de kracht van mijn moeder altijd bewonderd. Ze wist overal iets van te maken. Nu weet ik waar die kracht vandaan kwam.” Op maandag 8 mei is de vertelling ‘Ien’ in de Johanneskerk, Mercuriuslaan 1b in Eindhoven. Aanvang om 20.00 uur, de zaal is open om 19.30 uur, entree 5 euro.