De mensen van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) nemen regelmatig een duik in het rijk gevulde archief om er mooie pareltjes op te vissen. Deze keer komen verleden en actualiteit samen.

Op 1 januari, de dag van Open Archieven, worden tal van documenten en dossiers in Nederland toegankelijk voor het publiek. Dit biedt historici, onderzoekers en andere geïnteresseerden een kans om nieuwe inzichten te verkrijgen.

Niet alle archiefstukken zijn meteen vrij in te zien. Sommige stukken bevatten gevoelige informatie die bescherming vereist, vooral als het gaat om persoonlijke gegevens van levende personen. Als er privacyoverwegingen spelen kan deze termijn verlengd worden tot 75 jaar of zelfs 100 jaar, afhankelijk van de situatie. Een van de stukken die dit jaar openbaar is geworden is een dossier over de zuiveringen van de Eindhovense politie na de Tweede Wereldoorlog.

Schalkhaarders

In dit dossier worden onder andere Schalkhaarders besproken: politieagenten die een opleiding hebben gevolgd aan de Politieschool Schalkhaar, in de Westenbergkazerne net buiten Deventer. Deze politieschool werd opgericht in juli 1941 en was de centrale opleiding van de Nederlandse politie. Hier werden Nederlandse politiemensen onder Duits toezicht in een aantal maanden geschoold in de ideologie van de SS. Na afronding van de opleiding werden de agenten toegevoegd aan reguliere korpsen. Zo probeerde de Duitse bezetter meer controle te krijgen over de Nederlandse politie. Naast overtuigde NSB’ers gingen veel Nederlandse mannen de opleiding doen om te ontkomen aan een tewerkstelling in Duitsland. Velen kwamen er pas in Schalkhaar achter dat ze in een omgeving zaten waar ze genazificeerd werden. De conclusie dat alle Schalkhaarders aan de kant van de bezetter stonden is dus te kort door de bocht.

Adviesnota

In deze brief van 27 januari 1947 stuurt de Chef van de Afdeling Personeelszaken van de gemeentepolitie Eindhoven een adviesnota aan de Hoofdcommissaris van de politie. Hierin staat een opsomming over wat er in de gemeente ten opzichte van de Schalkhaarders na de bevrijding werd gedaan. Ook schrijft hij in deze brief dat deze politieagenten in Eindhoven gewoon in dienst zijn gebleven, behalve als er tegen hen bepaalde zuiveringsmaatregelen werden genomen. Dit in tegenstelling tot in de staat Den Haag, waar alle Schalkhaarders na de oorlog buiten dienst werden gesteld.

Dit document geeft duidelijk aan dat er na de Tweede Wereldoorlog wisselend werd gehandeld en gedacht over collaboratie.