Een team van voetballende robots dat menselijke voetballers kan verslaan. En dat niet alleen. Ook nog eens winnen van de wereldkampioen voetbal. In 2050 moet het mogelijk zijn, zo luidt een van de ambitieuze doelstellingen van RoboCup, een soort van WK voor robots. Van woensdag 17 tot en met zondag 21 juli zijn de ogen gericht op Eindhoven dat dit jaar als gastheer dit grootste robotica-evenement ter wereld mag organiseren.

Door Rob Weekers

Momenteel wordt er nog druk gewerkt op de plek waar normaliter het oefenveld van FC Eindhoven is te vinden. Daar is een gigantisch tentencomplex verrezen, voor de gelegenheid gedoopt tot Eurekahal, dat dienst doet als onderkomen van het evenement.

De cijfers zijn op voorhand al indrukwekkend. Meer dan tweeduizend deelnemers uit 45 landen, rond de driehonderd teams die gaan strijden om de hoogste eer, en een verwacht bezoekersaantal dat de vijftigduizend gaat aantikken. Qua organisatie komt er dan ook het nodige bij kijken. René van de Molengraft, namens TU/e een van de drijvende krachten van voetbalrobotteam Tech United, spreekt van een ‘flinke logistieke operatie’ om alles in goede banen te leiden. “Dat moet ook wel, want we bieden amusement van de bovenste plank!”

Prestigestrijd

Meest aansprekende deel van het evenement zijn de voetbalrobots. Op een speelveld gaan teams van vijf robots, die zich voortbewegen op wieltjes, de strijd met elkaar aan. Pasen, dribbelen, overspelen, schieten en uiteindelijk scoren. Het ziet er op het eerste gezicht wat koddig uit om de robots in actie te zien, maar wie verder kijkt weet dat het niet vanzelfsprekend is dat een robot een teamgenoot de bal kan toespelen. Sensoren, (diepte)camera’s, hardware, software, techniek, mechaniek, de lijst om een fatsoenlijk robotteam in het veld te krijgen is groot. Om over strategie nog maar te zwijgen. Robotvoetbal is een serieuze aangelegenheid, voor de deelnemende teams zijn de wedstrijden dan ook een prestigestrijd.

Wereldmodel

De crux van een succesvol robotteam zit in het feit om al die afzonderlijke robots met elkaar te laten communiceren. “En dat is makkelijker gezegd dan gedaan”, weet René van de Molengraft inmiddels uit ervaring. De afgelopen jaren zijn er niettemin grote stappen gemaakt. Robots wisselen onderling per seconde rond de vijftig keer informatie met elkaar uit, en vormen met elkaar een zogeheten wereldmodel: samen hebben ze een totaaloverzicht.

Geen sinecure want voetbal is niet statisch, is continu in verandering, weten ook Aneesh Deogan en Dev Joshi, twee studenten van de TU/e die deel uitmaken van team Tech United. Het duo is drukdoende om de robots in optimaforma te krijgen. “We bouwen voort op wat eerdere teams al hebben bereikt”, zegt Aneesh. “Zo leggen we de lat iedere keer een beetje hoger, we hebben er wel vertrouwen in.”

Traptechniek

Dat ontwikkelingen en mogelijkheden elkaar in een hoog tempo opvolgen, maakt het voor het tweetal bij uitstek interessant. “Kijk maar eens hoe kunstmatige intelligentie de laatste jaren een vlucht heeft genomen”, zegt Aneesh. “Als je ziet welke stappen er sinds de jaren zestig zijn gemaakt, dan is dat duizelingwekkend. Van grote transistors naar de microchips die we nu gebruiken, om maar een klein voorbeeld te noemen.” Dev: “Niettemin valt er nog veel te ontwikkelen en te verbeteren. Neem bijvoorbeeld de accu’s die we gebruiken, die kunnen een stuk lichter én sterker worden.” Aneesh ziet nog wel een verbeterpuntje in de traptechniek van de robots.

Hybride

René van de Molengraft werpt een blik in de nabije toekomst als wedstrijden worden gespeeld door robots die de wieltjes hebben ingeruild voor benen. “Een hybridespelvorm waar mens en robot samen in één team spelen, dat is de volgende stap.”

Een bal op de paal in de laatste minuut, een schot dat onbewust via een andere robot tot goal wordt gepromoveerd, Van de Molengraft heeft het in eerdere wedstrijden allemaal wel eens voorbij zien komen. “Hoever we ook zijn, wat we ook kunnen, de geluksfactor is nooit helemaal uit te sluiten.” Dev: “Toeval en geluk behoren ook tot de parameters in de modellen die we gebruiken, dat is eigenlijk wel mooi.”

Showcase

Kennis delen, én ontwikkelingen in robotica versnellen; dat is een notendop de achterliggende gedachte van RoboCup. Maar ook om te laten zien wat robotica zoal vermag, en om bezoekers te interesseren voor een carrière in de techniek. Dit door te laten zien dat robotica een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Zo zijn er de zogeheten reddingsrobots die slachtoffers detecteren in rampsituaties. Verder zijn er robots te zien die uitblinken op andere terreinen zoals in de industrie, logistiek en zorg. Een grootse showcase van robotica-technologie, zo heet het wervend.

Nog even over de doelstelling van RoboCup, is het werkelijk mogelijk dat robots de beste voetballers van de wereld verslaan? Dev en Aneesh hebben genoeg vertrouwen in de technologische ontwikkeling, maar zijn nog wat voorzichtig. “Niet onmogelijk”, heet het eensluidend. René van de Molengraft weet het zeker: “De nieuwe Messi komt uit het lab!”

Meer informatie

RoboCup is van woensdag 17 tot en met zaterdag 20 juli dagelijks van 09.00 tot 21.00 uur te bezoeken bij de Genneper Parken (Theo Koomenlaan 1). Op zondag 21 juli, de dag van de finale, sluit het evenement om 16.30 uur de deuren. Naast demonstraties staan er ook lezingen en workshops op het programma.