Marjolein van Hoof

Stratumseind gaat flink op de schop. Reden om in het hart van deze stapstraat te duiken, met verhalen over de ondernemers van toen en nu. Deze week haalt Yvonne Wagemakers (71) herinneringen op aan wijlen Leo Niessen en zijn Café De Leeuwerik.

EINDHOVEN – “Leo was een forse vent met een kort lontje. Geen frivole barkeeper, maar wel een man met stijl en op bepaalde gebieden een trendsetter. Zo was De Leeuwerik het eerste literaire Café van Zuid-Nederland.”

Leo, de sportieve man met een grote liefde voor fietsen en rugby én de man van de ‘twaalf ambachten’. “Bakker, paardenmenner, smokkelaar: hij is het allemaal geweest. Maar voornamelijk stratenmaker”, vertelt Yvonne.

Zij was de geliefde van Leo in de tijd dat hij De Leeuwerik had. “Hij was een stuk ouder dan ik, we scheelden ruim 22 jaar. We kregen pas veel later iets, maar ik leerde hem kennen toen ik een jaar of 16 was. Dat was bij Taveerne op Stratumseind, waar hij in het weekend werkte. De kroeg was toen nog van Will Klappe, die in 1971 zijn tweede kroeg opende: Café Wilhelmina. Leo bleef bij Taveerne werken totdat Will deze kroeg van de hand deed. Toen is hij voor zichzelf begonnen.”

Beetje elitair

Dat deed Leo in het pandje ernaast, op nummer 41, waar hij in 1973 De Leeuwerik opende. “Een stijlvol café, beetje elitair, met vooral veel jazz muziek en mooie kunst aan de muur. Het artistieke volk van Eindhoven kwam hier graag. Muzikanten, journalisten, schrijvers, reclamemensen en kunstenaars. Mensen als Hans Kuhr, Sjef Wiersma, Steven Scheffer, Joop Smits, Frans Nielen en Brammetje Cox. Regelmatig stelden kunstenaars hun werk hier tentoon”, vertelt Yvonne.

“Het café liep als een tierelier. Borreluur op zaterdagmiddag was altijd gezellig als de schalen met roggenbrood en zult rondgingen. Carnaval was dikke pret. Dan kwamen mensen van heinde en verre terug naar Eindhoven; één grote reünie. Op Koninginnedag hielden we de fietsrally, spoorzoeken op de fiets. Met Pasen kwamen mensen eieren schilderen. Er was altijd wel iets te doen.”

Leeuwerik Koor

En dan was er nog Het Leeuwerik Koor met vaste gasten van de kroeg. “We traden bijvoorbeeld op tijdens Kerstmis. We repeteerden iedere woensdagavond boven de kroeg en als we beneden kwamen, zat het café vol. Dan gingen we nog aan de grote tafel zingen en dat vond iedereen hartstikke leuk.”

Wielertoto

Waar De Leeuwerik zeker om bekendstond, was de jaarlijkse wielertoto tijdens de Tour de France. “Daar was Leo de eerste mee. Alle Franse dranken kostten 2 gulden 50. Gasten dronken cognac en Ricard: nog nooit zoveel dronken mensen gezien. Het café werd leuk aangekleed met parasols en er waren Franse hapjes. Heel gezellig.”

Literaire zondagen

Gasten van het eerste uur, en allebei afkomstig uit de reclamewereld, waren Paul Olivier en Wijnand van Waardenburg. Zij riepen het Comité Blijde Gebeurtenissen in het leven, waarmee ze op zondag literaire bijeenkomsten organiseerden.

Jan Kal was de eerste die op 11 september 1977 optrad en er volgden een hele reeks bekende schrijvers: Hans Dorrestein, Herman Pieter de Boer, Jules Deelder, Jan Siebelink, J. Bernlef en nog vele anderen.

“Gerrit Komrij was heel bijzonder om mee te maken en Remco Campert vond ik ook heel leuk. Maar het summum was Allen Ginsberg, een hele bekende dichter van de Beat Generation uit San Francisco. Daar was bijvoorbeeld Janis Joplin helemaal gek mee. VARA Radio zond de literaire bijeenkomsten uit, dus die schrijvers wilden wel komen.”

Einde

“We dachten: dit café gaat nooit stuk, maar ja, dat is toch wel gebeurd. Veel kunstenaars hadden weinig geld. Ze kwamen wel drinken, maar betaalden niet. Leo had er op een gegeven moment niet zoveel zin meer in. Bovendien liep onze relatie ten einde. In 1988 ging ik bij hem weg, in 1989 sloot het café.”

Later werd Leo ziek, hij kreeg blaaskanker en overleed in 2000 op 71-jarige leeftijd.

“Al met al was De Leeuwerik een heel apart café. Die gezelligheid en de gasten die er kwamen. Met een man als Leo achter de bar was het soms net of er een kwade meester stond, toch zijn er nog altijd mensen die het café missen. Er hing gewoon een hele speciale sfeer.”

‘Dit was het eerste literaire café van Zuid-Nederland’