Wat 60 jaar geleden begon als een grap tijdens de ontgroening van de Technische Hogeschool Eindhoven, groeide uit tot een van de mooiste studentenverenigingen van onze stad: Tuna Ciudad de Luz. Vijf leden van het eerste uur, allemaal 77 jaar jong, brengen nog altijd samen de traditionele Spaanse muziek ten gehore. Ook tijdens het komende Tuna Festival, van 20 tot en met 22 september, zijn zij van de partij.

Door Marjolein van Hoof

“Dit is de meest hechte vriendenclub in mijn leven. Het zijn mannen waar ik al 60 jaar bevriend mee ben. We weten van elkaars lek en gebrek en we laten elkaar nooit vallen”, vertelt Ton Smits. Willem van Erk beaamt dat: “Samen hebben we allerlei levensfases meegemaakt. Trouwen, een huis kopen, kinderen krijgen. Nog elke maand komen we samen. Je deelt lief en leed met elkaar en dat is heel bijzonder”.

Ontgroening

Ton en Willem zijn Tuna’s van het eerste uur, net als Ludo Hessels, Piet van Dijk en Frank Buijs. Deze vijf heren waren pas 17 jaar jong toen ze in 1964 gingen studeren aan de Technische Hogeschool Eindhoven (voorloper van de Technische Universiteit Eindhoven).

“Iemand van de ontgroeningscommissie was in Spanje geweest en had daar Tuna’s gezien; studenten die muziek maakten op straat. Als grap kregen eerstejaarsstudenten in Eindhoven de opdracht om twee Spaanse nummers in te studeren. De liedjes stonden op een EP en de tekst was fonetisch uitgeschreven”, herinnert Ton zich.

“Ik vond dat zo leuk”, zegt Willem enthousiast. “Toen later de oproep kwam wie er zin had om een Tuna-groep te starten, heb ik me aangemeld.” Ruim 20 jongens vormden samen als eerste Tuna Ciudad de Luz, oftewel: Tuna van de Lichtstad. Bijzonder, want dit was de allereerste groep buiten een standaard ‘Tunaland’.

“We studeerden wat liedjes in. Aanvankelijk nog a capella, later met gitaar, tamboerijn en de typische Spaanse snaarinstrumenten: een bandurria en een laúd. Af en toe traden we op, bijvoorbeeld bij mensen thuis, op een feest of om een serenade te brengen aan een dame.”

Genève

“De grote ommekeer kwam na drie jaar. Toen kregen we van Philips de uitnodiging om te komen zingen in Zwitserland, op een grote conferentie in Genève. Daarbij nam de landdirecteur van Spanje afscheid. Een sleutelmoment voor onze ontwikkeling, want het gaf ons een enorme boost om keihard te gaan oefenen.”

Een ervaring om nooit te vergeten. “Met het Philipsvliegtuig vlogen we naar Genève: voor de meesten van ons was het de eerste keer dat we in een vliegmachine zaten. Met limousines werden we naar een chique hotel gebracht waar we ’s avonds optraden. We hadden succes. En ’s nachts vlogen we weer terug. Ze hadden in het vliegtuig van die kleine flesjes drank: op de terugweg was het een gezellige boel!”

Memorabel

Daarna ging het snel met de Eindhovense Tuna’s. “We kregen echte kostuums en traden op in het hele land. Philips was daarin een grote steun: als ze een feestje hadden, dan draafden wij op. We hebben nog opgetreden in Cocagne tijdens het huwelijksfeest van de dochter van Tromp, een grote Philipsdirecteur.”

Ook memorabel is de viering van het eerste lustrum in 1969. “We maakten een driedaagse toer langs vrouwelijke studentenverenigingen in Nederland. We gingen naar Utrecht, Amsterdam, Groningen, Wageningen en Nijmegen. Voor mij extra bijzonder, want ik heb toen in Groningen mijn huidige vrouw leren kennen”, glimlacht Willem.

Madrid

“De reis die we daarna maakten naar Madrid vond ik persoonlijk erg indrukwekkend. We bezochten daar een bevriende Tuna-groep. Het was de tijd van Franco. De Guardia Civil liep nog met van die kleppen achter op hun hoofd. De sfeer in Spanje was heel anders dan nu”, herinnert Ton zich.

“We maakten de historische fout om er een week voor Pasen heen te gaan: dan is er werkelijk niets te doen! We hebben toch wel plezier gehad omdat die Spaanse Tuna’s ons meenamen naar hun vrienden en familie. Vanaf die tijd werd het normaal om aan festivals in Spanje mee te doen. Elk jaar gaat een aantal clubs vanuit Eindhoven die kant op.” Ook de mannen van het eerste uur reizen nog jaarlijks af naar Spanje om zich te laten horen.

Primeur

In 1986 zorgde Eindhoven voor een primeur door als eerste ‘niet-Tunaland’ een eigen festival te organiseren. Het was direct een groot succes en dat is het nu nog altijd: bij de bezoekers én de Spaanse Tuna-groepen die daarvoor naar de Lichtstad komen.

Tijdens de komende 14e editie strijden ruim 250 Spanjaarden, Zuid-Amerikanen en Nederlanders met hun warme klanken om de titel Mejor Tuna (Beste Tuna). En ook de mannen van het eerste uur zijn van de partij. Niet meer als Tuna Ciudad de Luz, want deze groep is alleen voorbehouden aan de huidige TU/e-studenten.

“Na ons afstuderen hebben we met jaargenoten besloten om muziek te blijven maken met een eigen reünistengroep: de Cuarentuna.” Sindsdien komt de groep elke maand bij elkaar om te repeteren.

“Als we samen muziek maken, dan vallen die 60 jaar weg. Als het aan mij ligt, gaan we door totdat we omvallen”, lacht Ton. “Een van ons zit in een verzorgingshuis, maar treedt nog steeds mee op. Die muziek zit zo vast in zijn brein: zodra hij op het podium staat, merk je niks aan hem. Fantastisch toch?”

In de loop der jaren hebben de mannen uiteraard afscheid moeten nemen van een aantal mede-Tuna’s. “De groep wordt steeds kleiner, dat is helaas de natuur”, zegt Ton spijtig.

Willem: “Als er een van ons heengaat, dan zingen we bij het afscheid altijd hetzelfde lied. Dat begint met Adios oftewel Tot ziens. Heel emotioneel, maar het verbindt. Ook dát maak je samen als vriendengroep mee”.

Tuna Festival

Het Tuna Festival duurt van vrijdag 20 tot en met zondag 22 september. Met op vrijdag tussen 17.00 en 19.00 uur de Pasacalles; een parade door de binnenstad die eindigt bij het Muziekgebouw waar de burgemeester het festival officieel opent. Later die avond is er de Ronda de Balcon waarbij de groepen romantische serenades geven in de binnenstad.

Zaterdag vanaf 15.00 uur tonen de groepen hun beste muzikale en artistieke kwaliteiten bij de Paterskerk van DomusDela aan de Kanaalstraat. Ook op zondag 22 september zijn er van 14.00 tot 18.00 uur optredens in de Paterskerk, dit keer in een meer informele sfeer. Alles is gratis toegankelijk.

Check voor meer info:

www.tunafestival.nl