Ruim twee jaar is John Jorritsma (62) burgemeester van Eindhoven. Daarvoor was hij voor de provincie Friesland zes jaar commissaris van de Koningin en drie jaar van de Koning. Jorritsma werd geboren in Bolsward en is lid van de VVD. Wonend in Eindhoven verloochent hij zijn Friese afkomst niet. Exclusief voor Groot Eindhoven beantwoordt hij enkele prangende vragen inzake onze stad en biedt hij de lezers een kijkje in zijn privéleven.

EINDHOVEN - Om met dat laatste te beginnen vragen we hem hoe hij en zijn vrouw Georgette de komende kerstdagen doorbrengen. “Bij ons thuis in Eindhoven Noord samen met mijn twee zonen, dochter, hun partners en onze zes kleinkinderen. Natuurlijk hebben we een mooi versierde kerstboom en ja, daar liggen ook enkele pakjes onder. Ons pronkstukje is de kerststal met prachtige beelden die uit mijn ouderlijk huis komen. In Friesland zijn veel mensen protestant, wij waren echter rooms-katholiek. Ik herinner me nog de adventstijd, die voorafgaande aan Kerstmis gevierd werd. We gingen vier weken voor Kerstmis op zondag naar de kerk en iedere keer werd er een kaars aangestoken. Als kind maakte dat veel indruk op mij.”

De winterperiode is voor hem ook altijd bijzonder. Zodra het begint te vriezen gaat het ook bij deze Fries kriebelen. “Toen ik als commissaris voor de Koningin en de Koning werkte heb ik een paar keer een bijna Elfstedentocht mogen meemaken en werd ik door verschillende tv-programma’s geïnterviewd. Steevast nam ik dan de Friese doorlopers mee, waarvan de ijzers nog door mijn opa gemaakt waren. De vader van mijn moeder was namelijk smid. Mijn liefde voor schaatsen heb ik nog steeds, alhoewel ik de sport nu niet meer beoefen.”

“We willen eigenlijk een andere financiële opzet van het gemeentefonds, dat meer rekening houdt met de economische bijdragen van regio’s, maar dit soort processen duren lang”

Terug naar zijn huidige functie als burgervader Eindhoven. We leggen hem enkele vragen voor. Tijdens uw aanstelling noemde u Eindhoven een stad met meerdere snelheden (enerzijds technologische ontwikkeling, anderzijds de inwoners), die met elkaar verbonden moeten blijven. “Dat klopt. We zijn een grote stad en dan ontkom je niet aan tegenstellingen. Maar vergeleken met andere Europese landen, is de inkomenskloof hier een van de kleinste. En hebben we in Nederland een flinke economische groei - dat geldt zeker voor Eindhoven - waardoor veel mensen aan het werk kunnen. Zelfs de voorheen onbemiddelbare, krijgen nu werk in winkels en horeca.”

Eindhoven wordt de tweede economie van Nederland genoemd, toch worden wij als vijfde stad enorm tekort gedaan bij een rijksbijdrage per inwoner ten behoeve van culturele voorzieningen. Eindhoven krijgt €1,58 per inwoner. De andere vier grote steden ontvangen bedragen die ruim boven de honderd euro per inwoner uitkomen. Hoe denkt u dat gigantische verschil structureel enigszins recht te kunnen trekken?

Jorritsma: “Schrijnend ja. We zijn de regio die de economische groei aanvoert, maar het geld wat we hier voor Nederland verdienen krijgen we niet terug. Neem Rotterdam, die stad kan 144 miljoen uittrekken voor extra BOA’s, betaald door het surplus, daar ben ik best jaloers op. Daarom zijn we bezig met een inhaalslag en sloten we met het kabinet de Regiodeal en Actie-agenda. We willen eigenlijk een andere financiële opzet van het gemeentefonds, dat meer rekening houdt met de economische bijdragen van regio’s, maar dit soort processen duren lang. Ik loop er in elk geval het vuur voor uit mijn sloffen.”

Momenteel worden we bijna dagelijks geplaagd door winkelovervallen, overvallen op straat, berovingen, mishandelingen op vooral veel kwetsbare ouderen. Hoe wilt u dit aanpakken?

“Vergeleken met andere Europese landen, is de inkomenskloof hier een van de kleinste”

Jorritsma: “Dat soort zaken heeft heel veel impact op mensen en de roofovervallen nemen helaas toe, terwijl we tegelijkertijd zien dat de pakkans heel erg groot is: politie doet uitstekend werk, ook op andere terreinen. En ja: we kunnen altijd meer agenten gebruiken, daarover ben ik in conclaaf met de minister. Maar met de mensen die we nu hebben, zetten we vol in op onder meer high impact crimes, misschien niet de meest zware criminaliteit, maar wel die waar gewone inwoners het meeste last van hebben.”

En wat te doen aan de toenemende bedreigingen van hulpverleners? “Ik heb geen cijfers en weet niet of dat toeneemt in Eindhoven, maar kort en krachtig: laat die mensen hun werk doen. Vanaf blijven!” Is Eindhoven in voor zelf kweken van bijvoorbeeld marihuana? “Ja, als experiment. Niet om te legaliseren, maar te reguleren. Het kabinet heeft nu een voorstel gelanceerd voor experimenten, dat is nogal dichtgetimmerd, je ziet dat geen enkele grote stad in Nederland daaraan meedoet. Wij twijfelen ook nog heel erg.”

Wat is het vuurwerkbeleid dit jaar?

“Gelukkig hebben we in Eindhoven nooit heel grote en ernstige incidenten meegemaakt. Afkloppen. Daarom hebben we ook geen vuurwerkvrije zones. Tijdens de jaarwisseling is de politie samen met onze boa’s op pad, die vullen elkaar prima aan. En dat heeft tot nu toe goed gewerkt. Ook geen gemeentelijk vuurwerk, dat heeft onder meer ook weer te maken met geld. Helaas, waar niets is verliest de keizer zijn recht.”