Door Marjolein van Hoof

‘Frino is een veelbelovende en unieke muzikale theater-act die met zijn eigenzinnige stijl en authentieke geluid uitgroeit tot ware ambassadeur voor onze stad’, aldus de jury van de Eindhoven Cultuurprijs. “Ambassadeur voor Eindhoven, dat raakte me nog het meest”, glimlacht Koen. “Die erkenning, dat is gewoon heel vet. We hebben er zo hard voor gewerkt en dan is het supergaaf als dat gezien wordt”, vult Ruben enthousiast aan.

Gehannes

De vriendschap van deze twee mannen ontstond in een skateparkje in Geldrop toen ze een jaar of 12 waren. In de loop der tijd maakte de passie voor het skaten plaats voor muziek. Ze kwamen terecht in het bandcircuit van Eindhoven, met name via Gehannes bandcoaching. “Van de legendarische Hanneke van den Boomen, echt een icoon. Ze heeft zo’n stempel gedrukt op onze muzikale ontwikkeling. Bovendien hebben we aan die tijd een blijvende vriendengroep overgehouden.”

In verschillende bands traden Koen en Ruben op in Eindhovense kroegen als Wilhelmina, de Altstadt, de Rambler en bij Paraplu op het Franz Leharplein. “Zo’n vette tijd! We waren een jaar of 17 en speelden voor 5 euro en een krat bier.”

Talenten

Vooral Ruben bleek gezegend te zijn met muzikaal talent, met name als toetsenist. Hij ging na de middelbare school naar de Rockacademie in Tilburg. Koen ontpopte zich meer op literair vlak en volgde de schrijfopleiding aan de Kunstacademie in Arnhem.

Met zijn talent maakte Koen vertelvoorstellingen waarmee hij op verschillende literaire evenementen en festivals stond. Toen al onder de naam Frino (“Een vriend noemde me altijd zo en ik vond dat wel lekker klinken”) én in Brabants dialect. “Mijn tekstbehandeling is gewoon heel erg slecht, omdat ik best een accent heb en mompel. Op een gegeven moment dacht ik: fuck it met dat standaard Nederlands, ik doe het in het Brabants. Daar ben ik tenslotte heer en meester in. Gewoon van je zwakte, je sterkte maken”, lacht hij.

Slappe verhalen

“Als ik muziek nodig had voor mijn voorstellingen, dan schakelde ik Ruben in.” Ruben knikt: “Je profileerde jezelf destijds meer als dichter en ik begeleidde dat een beetje. Later zijn we jouw teksten op steeds hardere en dansbaardere muziek gaan zetten en ja, dan kom je al snel uit bij hiphop”.

Vanaf dat moment traden ze op als muziekduo. “Tussen de nummers door vertelden we dan wat slappe verhalen. Kennelijk waren we grappiger dan we dachten, want we werden ineens ook gevraagd voor comedyfestivals. We hebben nog met Cabarestafette in De Kleine Komedie gestaan.”

In 2022 en 2023 stond Frino op Theaterfestival De Parade met diezelfde formule: Brabohop aangevuld met losse verhalen over met name Eindhoven. “Daarna was het tijd voor iets nieuws. Wat nou als we een theatervoorstelling maken waarin we door middel van muziek één verhaal vertellen over twee personages?”

Het resulteerde in de voorstelling Opteffen, waarmee ze afgelopen jaar onder meer op De Parade en Theaterfestival Boulevard stonden. “Een Brabohop road story, verteld in een decor van een typische Brabantse huiskamer zoals je dat nog van je oma kent. Met van die kleedjes en zo.”

Gevoel van Brabant

“Het was een gigantisch traject om compleet iets nieuws te ontwikkelen. Er komt zoveel bij kijken. Er moet natuurlijk een verhaal komen en muziek, maar ook een decor, kostuums en niet te vergeten geld, want het kost wel wat”, zegt Ruben.

Koen: “We hebben echt een authentiek Brabants team om ons heen verzameld. Onze regisseur, kostuumontwerper en decorbouwer komen bijvoorbeeld uit Eindhoven en onze technicus uit Nuenen. We vinden het belangrijk dat de mensen waarmee we samenwerken het gevoel van Brabant snappen”.

Succes

“We hadden zoiets: we proberen deze vorm een jaar uit om te kijken of het ons past. Dat het zo goed is ontvangen, met als kers op de taart de cultuurprijs, dat is fantastisch!”

De voorstelling was niet alleen in Eindhoven een succes, maar bijvoorbeeld ook in Amsterdam en Utrecht waar de twee eveneens op De Parade stonden. “En opvallend, ook bij oudere mensen sloeg het goed aan. De voorstelling is 90% rauw en hard, maar er zit ook zeker verstilling in. Een lach en een traan. De teksten hebben vaak een diepere laag, wat in deze theatervorm beter naar voren komt dan voorheen. Op het podium geven we ons 100% en dat levert respect op van het publiek. Maar misschien zit onze grootste kracht nog wel in het feit dat we iets maken wat wij leuk vinden, en dat doen we vrij compromisloos”, redeneren de twee.

Het succes smaakt naar meer: “Voor de volgende zomer maken we opnieuw een festivalvoorstelling van een half uur. Er valt nog zoveel meer uit deze vorm te halen”.

Dat het weer lekker Eindhovens wordt, staat vast. “Het wordt weer een sterk verhaal zoals dat in een Brabantse kroeg verteld kan worden. En uiteraard in onze eigen Eindhovense taal. Nog altijd wordt er neergekeken op dialecten, ze verdwijnen ook steeds meer, terwijl het juist iets moois en cultureels is. Dat mag niet verloren gaan.”

Meer weten over Frino? Check:

www.frino.nl