Ik vroeg aan een goede bekende wat ze met kerst deed. “Werken, wat moet ik anders?”, zei ze. Ze had het moeilijk rond deze tijd van het jaar. De feestdagen waren niet meer hetzelfde, sinds ze haar man was verloren. En zo ken ik nog veel meer mensen voor wie de kerst een donker randje heeft door een gemis. Of omdat deze periode ze laat zien wat zij niet hebben en anderen wel.

Of je nou kerst viert of er juist niks aan doet: het zijn bijzondere dagen, omdat bijna iedereen vrij is. Het is een periode die ruimte en tijd biedt voor reflectie en samenzijn, aan het einde van het jaar. De tijd van lijstjes, herinneringen ophalen en ook alvast een beetje vooruit kijken. Voor de meesten is het in elk geval een moment van eten, drinken en gezelligheid met geliefden.

Juist daarom is kerst voor sommigen een moment van eenzaamheid. Omdat ze op dat soort momenten extra beseffen dat ze menselijke warmte missen, die ze ooit wel hadden. Of erger nog: die ze nooit hadden. Eenzaamheid is vaak een onzichtbaar gegeven, waar niet over gesproken wordt. Het is een taboe. Terwijl iedereen er wel eens last van heeft, in verschillende vormen en maten. Kerstmis zou hier best een grotere rol in mogen spelen. Want hoe mooi ik kerst ook vind, het blijft een periode die vooral bedoeld is voor naaste vrienden en familie.

Het is een hoge drempel om als niet-naaste toch bij andere mensen aan te sluiten. Als die vraag al komt. Ik weet dat verandering van feestdagen in Nederland gevoelig ligt de laatste jaren. Ik zou het toejuichen als kerst in de komende jaren een transformatie doormaakt. Van een feest met de gordijnen en deur dicht, naar een open feest. Met een uitgestoken hand en een extra bordje voor hen die wel wat extra warmte kunnen gebruiken.