Het begint bijna gewoon te worden: het winnen van internationale hoofdprijzen voor jong wetenschappelijk talent. Tom Huijben en Cédric Louwers wonnen dit weekend de hoogste onderscheiding bij de International Conference for Young Scientists (ICYS) in Izmir.

Eindhoven - De twee Van Maerlanders mochten Nederland vorige maand ook al in Maleisië vertegenwoordigen; daar pakten ze eveneens de eerste prijs. En aan de Radbouduniversiteit scoorden ze met hun profielwerkstuk de Van Melsenprijs.

Knappe prestaties van Tom en Cédric, en van het Van Maerlantlyceum: de middelbare school leverde ook vorig jaar de finalisten voor de Van Melsen- en de prestigieuze KNAW-prijs, die zelfs werd gewonnen. De basis legden de leerlingen natuurlijk zelf, in de uren die ze investeerden in de makersklas en het vak Art & Technology. Dat daar iets uitzonderlijks aan de hand is, blijkt uit de recente belangstelling van vertegenwoordigers van het ministerie van onderwijs.

Jurgen van Herpen, docent Art en Technology, houdt het op de juiste randvoorwaarden en een portie geluk: “In de makersklas bedenken de leerlingen hun eigen projecten en daarbij helpen ze elkaar. De een weet alles van programmeren of elektrotechniek, de ander heeft een goed idee en samen komen ze tot iets moois.”

Het ‘moois’ van Tom en Cédric is een modulaire robot voor de ouderenzorg. In twee bejaardentehuizen onderzochten ze eerst hoe de hoge werkdruk de kwaliteit van leven van de bewoners beïnvloedt. Ze praatten met personeel en met ouderen. De uitkomsten bevestigden hun vermoedens. Tom: “Mijn opa woont in een bejaardentehuis. Die verzorgers werken daar keihard, maar ze kunnen niet verhinderen dat hij een belangrijk deel van zijn zelfstandigheid kwijt is. De gordijnen gaan soms al om zes uur dicht, omdat dat handig is. En als hij ‘s morgens in zijn rolstoel wil, dan moet hij eerst wachten tot iemand hem erin zet.” Tom en Cédric ontdekten dat de beschikbare oplossingen vaak te kostbaar en risicovol zijn. Cédric: “Een rolstoel met een computertje is er bijvoorbeeld wel, maar die is peperduur en dan gaat tellen hoe lang iemand er wat aan heeft.”

Cédric en Tom fantaseerden over een oplossing voor ‘alles’: een systeem om de werkdruk binnen de zorg te verlagen, maar dan wel op een betaalbare manier. Ze bedachten een slimme robot die met behulp van verschillende koppelstukken allerlei taken kan verrichten: de rolstoel verplaatsen, de gordijnen openen, de verlichting bedienen. Tom: “Het probleem is dat de meeste oplossingen feitelijk domme robots met domme computers zijn: ze hebben maar één functie.” De twee vwo’ers bouwden eerst een aantal prototypes.

Met 3d-printing maakten ze op school de behuizing, en ook de printplaten ontwierpen ze zelf.

Cédric: “Met een afstandsbediening kan iedereen de robot makkelijk aansturen, ook als je een beetje digibeet bent.”