Eindhoven in Beeld
Vol verwachting klopt menig kinderhart nu de Goedheiligman weer in het land is. Reden genoeg om eens in de geschiedenis van dit kinderfeest te duiken.
Sinterklaas wordt al feestelijk ontvangen sinds 1888. De Goedheiligman gaat al even mee, want hij was in de 4e eeuw bisschop van Myra, een plaats in het huidige Turkije. Hij stond bekend om zijn goede daden en wonderen, waaronder het tot leven wekken van drie kinderen die door een herbergier waren vermoord.
Sinds de 13e eeuw wordt Sint Nicolaas in West-Europa vereerd en met geschenken en snoep gevulde schoentjes komen al in de 15e eeuw voor. Vanaf het eind van de 19e eeuw is het uiterlijk van de Goede Sint grotendeels hetzelfde gebleven. Een deftige heer met lang wit haar en baard, rijdend op een schimmel. Gekleed in een rode mantel met een mijter op het hoofd.
Zijn staf symboliseert wijsheid en gezag. Het feest zoals we het nu vieren werd vooral gevormd door het prentenboek ‘Sint Nicolaas en zijn Knecht’ van Jan Schenkman uit 1850. Sinterklaas vertrekt per stoomboot uit Spanje, met Zwarte Piet als assistent.
Kinderen kregen hun cadeaus op 6 december, de sterfdag van Sint-Nicolaas. Pakjesavond ontstond pas na de Tweede Wereldoorlog. De Sint is inmiddels van een strenge figuur in een aimabele kindervriend veranderd. En de Pieten zijn niet meer zwart, maar roet geveegd. De roede is verdwenen en ongehoorzame stoute kinderen hoeven niet meer mee in de zak.
Uit alle historische foto’s van het feest op de website van Eindhoven in Beeld is bovenstaande foto een bijzondere: Sinterklaas met een kind te paard op de Markt rond 1920. Op de voorgrond staan enige heren. Zijn knecht draagt de staf. Die Piet ziet er in onze ogen echter vreemd uit met een raar hoofddeksel en lange zwarte baard. Hij lijkt op de figuur van Hans Trapp uit de Elzas, maar nog meer op een Père Fouettard uit België en Frankrijk. Die Hans maakt rond Sinterklaas en Kerstmis stoute kinderen bang. Vergelijkbare figuren bestaan in verschillende Europese landen, waar ze vaak dienen als straffende tegenhangers van de goede Sinterklaas of andere feestfiguren.